Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ji ber ku yekem welatê cîhanê ku çar nexweşiyên tropîkal ên paşguhkirî ji holê radike, pesnê Togoyê da.
WHO vê hefteyê ji ber ku karî di nav 11 salan de kurmê Gîneyê, fîlaryaz a lenfatîk, nexweşiya xewê û trahomayê ji holê rake, xelatek serketî ya awarte da welatê Afrîqaya Rojava.
Dîrektorê WHO yê herêma Afrîqayê Dr Matshîdîso Moetî, diyar kir “Togo serkeftinek mezin bû” û got, “Ev destketî ji bo Afrîqaya mayî mînakek e û nîşan dide ku gava destpêkê girîngî ji tenduristiyê re bê dayin çi dikare gengaz be.”
Welatê ku di sala 2011’an de kurmê Gîneyê ji holê rakir, piştre bû yekem li Afrîqaya jêra Saharayê ku di sala 2017’an de fîlaryaz a lenfatîk û di 2020’an de nexweşiya xewê ji holê rakir. Îsal jî bi awayeke serketî trahoma ji holê rakir.
Serokê Togoyê Faûre Gnassîngbe got, “Tenduristî û pêşketin mijarên sereke ne ku me di navenda polîtîkayên xwe de bi cih kiriye.”
Nexweşiyên tropîkal ên îhmalkirî (NTD) komek ji 20 nexweşiyên ku bi giştî ji derveyî budceyên tenduristiyê û mijara sereke ya darayî yên cîhanî têne hiştin, dikare pêşî lê bên girtin, bên dermankirin pêk tê.
Ji sala 2012’an vir ve, 46 welatan herî kêm yek ji NTD’yan ji holê rakirine û zêdetirî 14 mîlyar dermankirin ji hêla şîrketên derman ve hatine bexşîn.
Li çaraliyê cîhanê 1.7 mîlyar mirov, kes û tevahî civatan di çerxên xizaniya giran de hîn jî ji hêla NTD’yan ve bandor bibin ku dikare bixe xefikê, şeklên wan xera bike û bêkêr bike.
Nêzî ji sedî 40’ê mirovên ku ji NTD’yan bandor bûne li Afrîqayê dijîn. Li parzemînê hejmara mirovên ku herî kêm ji bo nexweşiyekê hewceyê dermankirinê ne, hêdî hêdî kêm dibe. Di sala 2015’an de 630 mîlyon mirov hewceyê dermankirinê bûn; di sala 2020 de, ev hejmar daket 598 mîlyonî.
Rêvebirê Yekîtiya Hevkariya Cîhanî ya Ji Bo Têkoşîna li Hember Nexweşiyên Tropîkal ên Paşguhkirî Thoko Elphîck-Pooley, got ku serketina Togo ji ber “welatê dilsoz û xwedîderketina siyasî” bû; her wiha diyar kir, “Ez hêvî dikim ku lîderên li Afrîqayê ji çalakiyên bê hempa yên ku Togo ji bo tenduristiya hemwelatiyên xwe veguherîne pêk tîne îlhamê bigirin.”
